Hallo allemaal,
ik overweeg om de komende winter zelf whiskey te gaan stoken. Ik heb al wat topics hier doorgenomen en een beetje op youtube zitten zoeken, maar ik ben er nog niet helemaal uit welke maat ketel ik het beste kan kopen.
Ik wil namelijk in een run een vaatje (minimaal 3 liter) whiskey kunnen stoken op een pot stil. Ik heb geen zin om dat ding weer te laten af te koelen, schoon te maken en dan een tweede of een derde keer de wash erin te moeten doen enz. Gewoon alles in een keer dr in, stoken, in een vat stoppen, weg leggen en elke maand proeven met notities in een schriftje alles 😉
Ik heb even in de basisgids zitten bladeren maar op deze vraag vond ik niet direct een antwoord. Ook andere bronnetjes kon ik zo 123 niet vinden.
Afhankelijk van het alcoholpercentage van de basis wash heb je dan een volume stookketel nodig, maar ik worstel even met de omrekenformules van 3 liter eindproduct whiskey naar wash.
Ik zie dat iedereen in het vergistingsvat ongeveer 75% overhoudt voor de CO2 die daarbij vrij komt. Moet ik bij het aanschaffen van een ketel ook rekening houden met een volume waarvan ik maar 3/4 kan gebruiken voor de stook?
Als ik in de beginners gids kijk, dan zie ik dat een wash van 7% alcohol gaat dampen bij 95 graden en dat ik er dan ongeveer 44% uit trek. In een tweede stook zou je dan komen op 83,5 graden en 78% alcohol.
Als ik met een wash van ongeveer 7% alcohol aan het werk ga, hoe groot is dan mijn stookketel nodig voor 3 liter van die alcohol als ik dat in een stook zou willen doen?
3 liter eindproduct 75-80% whiskey -> 3 / 0,07 = 42,9 liter wash (zal wat meer moeten zijn omdat we niet alles eruit kunnen halen, zegge 50 liter wash)
Dat betekent een vergistingsvat van minimaal 60 liter (of twee vergistingsvaten van 30). Maar hoe zit dat met de stoker?
Heb ik nu ook een ketel nodig van 60 liter (wat me vrij veel lijkt) of is die 25% extra ruimte voor de Co2 alleen nodig in het vergistingsvat?
Het lijkt me op zich logisch dat je die ketel niet helemaal vol propt met wash - bij het verdampen wordt immers ook druk opgebouwd?
En is het misschien ook een idee om die wash iets sterker te maken? Dan heb je er minder van nodig natuurlijk.
Sorry voor de beginnersvraag 🙂
@hoentie Het is meer dan een enkele vraag he 😉.
Eerste opmerking waar ik op wil aanhaken is je percentage alcohol, 75 a 80% is hoog voor het rijpen.
Overzicht destilleerderijen met ook de storage strength van sommigen
Meestal zul je tussen de 60 en 70% zien, dat helpt natuurlijk met het verkleinen van de maatvoering van de benodigde ketel. Ook heeft het percentage invloed op de smaken die uit het hout getrokken worden, bij hogere percentages worden meer de looizuren eruit getrokken dan bij bijvoorbeeld 55%.
Je kunt op 10 a 11% mikken met je wash, ik ben een tijdje terug in een destilleerderij geweest die dat ook deed, was wel de eerste whisky die ze hadden uitgebracht. Meestal wordt 7 a 8% gehanteerd om ook de melkzuurbacteriën hun werk te laten doen, die gaan rond de 9% ABV dood. Omdat je waarschijnlijk niet met vers mout gaat werken is dat iets minder van belang.
Je destilleerketel vul je rond 2/3e met wash, dus dat bepaald wel het formaat. Als je in één keer wilt overhalen zit je toch meer te denken aan een whisky ketel met een (gedeeltelijke) kolom om het kopercontact en het scheidend vermogen te halen. Daarbij doel ik wel op een koperen ketel.
De temperaturen en percentage van het destillaat is afhankelijk van het scheiden vermogen van de ketel, dus pin je daar niet teveel op vast in eerste instantie.
Bij een wash van 10% alcohol kom je dan uit op een ketel met een volume van 50 liter, gevuld met ongeveer 33 liter wash als ik het effe snel uitreken.
Zo'n 50 liter koperen whiskeyketel is wel gevoelig duurder dan een wat kleinere. Welk formaat zouden jullie me aanraden, als je op 1 zaterdag een heel vaatje whiskey wil maken?
@hoentie voor 3 liter heb je ongeveer 11 kilo mout / graan nodig + 3,2 liter water per kilo + spoelwater dus kom je op ongeveer 40 liter dus een ketel van 60 liter nodig .
Het beste is een ketel met een lens of een secondair ( de amateur en moonshiner noemt het thumper,) als je in een keer wil werken .
Je weet dat niet elke type whiskey beslag in 1 x afwerken . Niet alle mouten lenen zich hiervoor . en je zal je destilatie temperatuur nauwkeurig moeten kunnen regelen , te laag te weinig smaak te hoog verbrand je alle aroma's .
Ik neem aan dat je voldoende ervaring hebt met het maken van Scheiding want je kunt met enkele ml te vroeg of te laat gescheiden al de hele klus verknallen .
Immers je kunt niet scheidingen maken op whiskey smaak want die komt pas na lagering en rijping . Je zal dus moeten scheiden op de foute smaken en een te verwachten patrioon.
Lageren van whiskey gebeurt tussen 44 en soms 80 % . De juiste lagerings percentage hang af van hoe lang je op vat wil hebben , kwaliteit en materiaal van vat , en de gradatie / kwaliteit van het destilaat . En ook nog een keus / ervaring van de destilateur.
Whiskey maken is een van de eenvoudigste dranken die er is maar het vergt wel wat ervaring . Zeker als je in 1 overhaal naar vat wil .
Heel erg bedankt voor alle reacties so far.
Ik en mijn excel hebben maar eens snel wat getallen gecruncht. Volgens mij komt het dan hier op neer, of vergeet ik iets?
| maximale boilercapaciteit in procenten | 66 | ||||||||||||
| maximale capaciteit van het vergistingsvat in procenten | 75 | ||||||||||||
| verliespercentage wash naar spirit | 10 | ||||||||||||
| liters spirit | 3 | alcoholpercentage van de wash | |||||||||||
| 5 | 6 | 7 | 8 | 9 | 10 | 11 | 12 | 13 | 14 | 15 | |||
| liters wash nodig | 66 | 55 | 47,1 | 41,3 | 36,7 | 33 | 30 | 27,5 | 25,4 | 23,6 | 22 | ||
| vergistingsvat capaciteit | 88 | 73,3 | 62,9 | 55 | 48,9 | 44 | 40 | 36,7 | 33,8 | 31,4 | 29,33333 | ||
| maximale boilercapaciteit | de facto vulcapaciteit boiler | aantal runs nodig om alle wash op te stokende spirit te stoken | |||||||||||
| 1 | 0,66 | 100 | 84 | 72 | 63 | 56 | 50 | 46 | 42 | 39 | 36 | 34 | |
| 2 | 1,32 | 50 | 42 | 36 | 32 | 28 | 25 | 23 | 21 | 20 | 18 | 17 | |
| 5 | 3,3 | 20 | 17 | 15 | 13 | 12 | 10 | 10 | 9 | 8 | 8 | 7 | |
| 10 | 6,6 | 10 | 9 | 8 | 7 | 6 | 5 | 5 | 5 | 4 | 4 | 4 | |
| 15 | 9,9 | 7 | 6 | 5 | 5 | 4 | 4 | 4 | 3 | 3 | 3 | 3 | |
| 20 | 13,2 | 5 | 5 | 4 | 4 | 3 | 3 | 3 | 3 | 2 | 2 | 2 | |
| 25 | 16,5 | 4 | 4 | 3 | 3 | 3 | 2 | 2 | 2 | 2 | 2 | 2 | |
| 30 | 19,8 | 4 | 3 | 3 | 3 | 2 | 2 | 2 | 2 | 2 | 2 | 2 | |
| 35 | 23,1 | 3 | 3 | 3 | 2 | 2 | 2 | 2 | 2 | 2 | 2 | 1 | |
| 40 | 26,4 | 3 | 3 | 2 | 2 | 2 | 2 | 2 | 2 | 1 | 1 | 1 | |
| 50 | 33 | 2 | 2 | 2 | 2 | 2 | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 | |
| liters spirit | 5 | alcoholpercentage van de wash | |||||||||||
| 5 | 6 | 7 | 8 | 9 | 10 | 11 | 12 | 13 | 14 | 15 | |||
| liters wash nodig | 110 | 91,7 | 78,6 | 68,8 | 61,1 | 55 | 50 | 45,8 | 42,3 | 39,3 | 36,66667 | ||
| vergistingsvat capaciteit | 147 | 122 | 105 | 91,7 | 81,5 | 73,3 | 66,7 | 61,1 | 56,4 | 52,4 | 48,88889 | ||
| maximale boilercapaciteit | de facto vulcapaciteit boiler | aantal runs nodig om alle wash op te stokende spirit te stoken | |||||||||||
| 1 | 0,66 | 167 | 139 | 120 | 105 | 93 | 84 | 76 | 70 | 65 | 60 | 56 | |
| 2 | 1,32 | 84 | 70 | 60 | 53 | 47 | 42 | 38 | 35 | 33 | 30 | 28 | |
| 5 | 3,3 | 34 | 28 | 24 | 21 | 19 | 17 | 16 | 14 | 13 | 12 | 12 | |
| 10 | 6,6 | 17 | 14 | 12 | 11 | 10 | 9 | 8 | 7 | 7 | 6 | 6 | |
| 15 | 9,9 | 12 | 10 | 8 | 7 | 7 | 6 | 6 | 5 | 5 | 4 | 4 | |
| 20 | 13,2 | 9 | 7 | 6 | 6 | 5 | 5 | 4 | 4 | 4 | 3 | 3 | |
| 25 | 16,5 | 7 | 6 | 5 | 5 | 4 | 4 | 4 | 3 | 3 | 3 | 3 | |
| 30 | 19,8 | 6 | 5 | 4 | 4 | 4 | 3 | 3 | 3 | 3 | 2 | 2 | |
| 35 | 23,1 | 5 | 4 | 4 | 3 | 3 | 3 | 3 | 2 | 2 | 2 | 2 | |
| 40 | 26,4 | 5 | 4 | 3 | 3 | 3 | 3 | 2 | 2 | 2 | 2 | 2 | |
| 50 | 33 | 4 | 3 | 3 | 3 | 2 | 2 | 2 | 2 | 2 | 2 | 2 | |
| liters spirit | 10 | alcoholpercentage van de wash | |||||||||||
| 5 | 6 | 7 | 8 | 9 | 10 | 11 | 12 | 13 | 14 | 15 | |||
| liters wash nodig | 220 | 183 | 157 | 138 | 122 | 110 | 100 | 91,7 | 84,6 | 78,6 | 73,33333 | ||
| vergistingsvat capaciteit | 220 | 183 | 157 | 138 | 122 | 110 | 100 | 91,7 | 84,6 | 78,6 | 73,33333 | ||
| maximale boilercapaciteit | de facto vulcapaciteit boiler | aantal runs nodig om alle wash op te stokende spirit te stoken | |||||||||||
| 1 | 0,66 | 334 | 278 | 239 | 209 | 186 | 167 | 152 | 139 | 129 | 120 | 112 | |
| 2 | 1,32 | 167 | 139 | 120 | 105 | 93 | 84 | 76 | 70 | 65 | 60 | 56 | |
| 5 | 3,3 | 67 | 56 | 48 | 42 | 38 | 34 | 31 | 28 | 26 | 24 | 23 | |
| 10 | 6,6 | 34 | 28 | 24 | 21 | 19 | 17 | 16 | 14 | 13 | 12 | 12 | |
| 15 | 9,9 | 23 | 19 | 16 | 14 | 13 | 12 | 11 | 10 | 9 | 8 | 8 | |
| 20 | 13,2 | 17 | 14 | 12 | 11 | 10 | 9 | 8 | 7 | 7 | 6 | 6 | |
| 25 | 16,5 | 14 | 12 | 10 | 9 | 8 | 7 | 7 | 6 | 6 | 5 | 5 | |
| 30 | 19,8 | 12 | 10 | 8 | 7 | 7 | 6 | 6 | 5 | 5 | 4 | 4 | |
| 35 | 23,1 | 10 | 8 | 7 | 6 | 6 | 5 | 5 | 4 | 4 | 4 | 4 | |
| 40 | 26,4 | 9 | 7 | 6 | 6 | 5 | 5 | 4 | 4 | 4 | 3 | 3 | |
| 50 | 33 | 7 | 6 | 5 | 5 | 4 | 4 | 4 | 3 | 3 | 3 | 3 | |
Hoe lang duurt het dan ongeveer om zeg, in 2 runs 33 liter wash (2x16,5) op te stoken? Ik kan me voorstellen dat je daar wel even mee bezig bent, zeker als je ook de derde stook (dus de tweede stook van het destilaat) ook nog wil doen.
Hoe lang ben je ongeveer bezig met het laten lopen van de reactie?
Hoe lang ben je bezig met het laten afkoelen en schoonmaken van de ketel?
Is het van belang dat je na de eerste ronde alles schoonmaakt voordat je de tweede ronde doet? Of is wash op stoken gewoon prima direct na elkaar en hoef je niet eerst alles schoon te maken?
Volgens mijn tabel is een 30 liter ketel geschikt om in twee keer 33 liter wash van 10% op te stoken. Als ik het goed begrepen heb kom je dan in de eerste ronde uit op 53% alcohol.
Schotse whisky wordt twee keer gedestileerd en dan pas daarna (eventueel) aangelengd en gebottled. Heb ik die 3 liter alcohol nu na de eerste ronde destilleren? En hoeveel houd ik daar dan na de tweede stook van over?
Nog geen ervaring met het scheiden, ik ben echt kersvers. Ik ga wel eerst een keer met een ervarener stoker meedoen.
@hoentie p.s . Waarom wil je zo snel ? Op 1 zaterdag klaar ?
Je levert daarmee op heel veel in.
Snelste methode is even langs gall & gall
@robbert Ik wil best mijn tijd nemen voor een lekkere stook, maar het moet niet mijn hele weekend gaan kosten. Het huis wordt ook voor andere zaken gebruikt.
Als ik op een zaterdagochtend begin met het stoken, dan moet dat zaterdagavond gewoon klaar zijn.
De reden dat ik een vaatje direct vol wil tappen is dat ik het een beetje zonde vind om een vat drie kwart leeg te laten, of om het een half jaar later aan te vullen met jongere spirit.
Ik weet dat je ook met houtsnippers ofzo je whisky smaak kan geven wat op zichzelf voor de eerste paar keren oefenen helemaal geen slecht idee is. Ik vind het alleen gaaf om zo'n vaatje te hebben liggen.
Drankdozijn is trouwens net vanmiddag langs geweest dus voor de hoeveelheid drank hoef ik het niet te doen. 🙂
@hoentie het is kwestie van plannen . Soms heb je meerdere dagen ergen voor nodig . Ik neem aan dat een jaar meerdere zaterdagen heeft .
Ik heb een vat van 10 liter vol staan die staat al enige jaren . en ers staat nog een kleiner vat . en paar kruiken .(En je mag navragen hoe mijn kwaliteit whiskey is Trouwens . )
Maar ik neem de tijd .
afgeraffeld spul maken is zonde .
als je haast maakt en je moet dan opnieuw omdat de smaak toch niet helemaal daar is . Ben je nog meer tijd kwijt .
Met eerst routine krijgen krijg je vanzelf ook meer snelheid .
Je kunt op een dag trouwens meer dan 60 liter verstoken en ook mits je ervaring en routine hebt en de ketel onder de knie kun je ook een tweede overhaal doen op dezelfde dag .
Een 2e overhaal is 1/3 van de begin hoeveelheid en je zou een kleinere ketel klaar kunnen hebben staan om meteen door te gaan . Tussen 9 u smorgen' s en 7 uur savonds ben je dan ook klaar en alles afgewassen .
Whiskey maken ben ik nu mee gestopt er staat voldoende tot aan een volgend leven . Ik doe het al te lang . EN ik ga wat meer voor wat uitdaging .
@hoentie 1 maken van een 50L bierfust. Voordeel is, met kleine aanpassingen je, er zowel als potstill, dan wel als een reflux kolom mee kan stoken. Als je de gebruikte materialen een beetje in de gaten houd. Kan je voor hetzelfde geld van een 50L koper potstill, een 15L koper alambic aanschaffen in Portugal + een omgebouwde 50L bierfust
