Goedemiddag, ik ben Wouter en 38 jaar jong. Tot heden ben ik vooral een liefhebber van het opdrinken van alcoholische versnaperingen. Nu heb ik echter besloten om me verder te verdiepen in de kunst van het destilleren met als droomscenario om hier ooit op commercieel gebied iets mee te kunnen doen. Ik heb al een goedlopend eigen bedrijf waar genoeg tijd in gaat zitten en geld uit komt dus het is voorlopig vooral hobbymatig maar ik ben wel gelijk een nieuwe vennootschap aan het oprichten en de douane aan het stalken om een accijnsgoederenplaats-vergunning te bemachtigen. Voorlopig (1-2 jaar) zal het alleen maar R&D achtige activiteit zijn natuurlijk (lees: zelf alles opdrinken tot het echt lekker is).
Niet gehinderd door enige inhoudelijke kennis (behalve dit forum lezen, een paar websites en boekjes + zoveel mogelijk mensen spreken hierover) weet ik nog niet wat het eindproduct gaat worden. Het gaat vooral om de reis er naartoe.
Voor de eerste probeersels, zoals een snelle variant op whisky, gin, misschien wat fruitlikeur en andere sterk alcoholische drank overweeg ik een T500 met kolom en alambiek+helm te kopen of een Grainfather G30. Inmiddels heb ik begrepen dat dit de nodige consessies met zich meebrengt maar aangezien ik nog nooit iets gemaakt heb is het omgekeerde risico ook wel groot (dat het toch niet zo leuk is en de investering 'waardeloos' geworden is). En het neemt natuurlijk best wat ruimte in beslag.
Een simpel rekensommetje in de stookwinkel levert ongeveer 800 Euro op voor een Still Spirits T500 met vermogensregelaar, helm, alambiek en kolom. Een Grainfather G30 (zonder losse vermogensregelaar maar met die andere accesoires) is vijfhonderd Euro duurder. Ik heb wat gelezen over de verschillen en overeenkomsten, maar wat is jullie mening hierover? Is de Grainfather die investering waard? Of kan je beter de T500 kopen en een aparte koperen alambiek?
En daarnaast: een RVS vergistingsvat is natuurlijk prachtig, maar kan ik de eerste periode ook gewoon een paar kunststof vaten gebruiken totdat ik het echt heel erg leuk ga vinden of is dat een dom/slecht plan?
Alvast dank voor jullie hulp en ik kijk er naar uit om heel veel van jullie te leren 🙂
@sjanzie Welkom Wouter, meteen grootste plannen voor als het bevalt 😀
Het zal je helpen om iets meer gericht aan een dranksoort toe te gaan leggen in het begin, bij het maken van bepaalde dranken heb je ander materiaal nodig, denk aan schrootmolen voor mout/graan, pers voor fruit etc. Een schrootmolen (of het geschroot inkopen) gaat veel doen voor je rendement en hoe goed je kunt filteren na het brouwen.
Je opties voor whisky / gin / fruit zeggen voor mij dat een koperen alambiek waarschijnlijk de betere keuze is. Koper is een katalysator wat ongewenste smaken wegreageert maar ook estervorming bevorderd, iets wat je in de genoemde dranken wilt hebben. Een koperen ketel heeft ook wat meer voordelen qua beter bestand zijn tegen aanbranden etc. tijdens het destilleren, met het gebruik van granen en fruit kunnen er vaste deeltjes zijn die bij een elektrische ketel met bodemverwarming en droogkookbeveiliging zorgen voor problemen, filteren etc. van de stookwijn voordat deze erin gaat kan maar brengt wat meer handelingen met zich mee en mogelijk verlies van smaak.
Ikzelf gebruik een Grainfather en Alambiek, de Grainfather om te brouwen en de alambiek om te stoken, die combinatie werkt voor mij in ieder geval. RVS vergistingsvat is zeker niet nodig, als je op commerciele basis wilt gaan maken dan helpt iets van temperatuurgestuurde vergisting wel maar dat kan een latere investering zijn. Stookwinkel heeft 30 liter emmers die prima voldoen om mee te vergisten.
Even nog een toevoeging, je noemt een snelle whisky, ik neem aan dat je wel bedoeld volledig op basis van granen en mout?
@alchemist dank!! Haha, ja ik vind het altijd leuk om plannen te maken 😉
Gebruik je de alambiek ook voor >90% alcohol / lukt dat een beetje?
Met snelle whisky bedoel ik waarbij je het verouderingsproces/rijping met bijvoorbeeld stukken hout doet ipv minimaal drie jaar op een vat. Ik wil best wat voor langere tijd wegleggen maar de dorst in de tussenliggende periode verdient ook wat aandacht.
@sjanzie Je kunt redelijk hoog gaan met een alambiek, 90% is te redden maar hoger eigenlijk niet. Dat wordt driemaal destilleren, bij de laatste keer destilleren terugverdunnen naar 45% en dan met glycerine of krijt in de ketel, rustig destilleren.
De vraag is eerder of je 90+% nodig hebt, in mijn ervaring is dat niet nodig en je houdt meer smaak over van het originele product waarbij dit kan bijdragen aan de smaak van de uiteindelijke drank (ik neem gemakshalve aan dat je een likeur wilt maken ervan).
Met hout rijpen in een glazen fles werkt prima, maar ook daar geldt al snel bij dat je richting de 6 a 12 maanden zit voordat ie echt lekker wordt. Vooraf blijven bijsmaken aanwezig vanuit het product en de esters in vorming. Daar zijn ook wel wat truukjes voor maar tijd is een van de belangrijkste ingredienten voor een whisky 😉
@alchemist ja dat zal de praktijk moeten uitwijzen maar tijd is sowieso nu mijn beste vriend, want er valt nog zo veel te leren en te ontdekken. Ik ga deze nieuwe informatie eens even serieus meenemen, dank wederom!
@sjanzie Dag Wouter, als starter zou ik je aanraden om gewoon de T500 boiler te kopen (200€) en dan een overgang naar triclamp er op... best 2" of meer. Dan kan je beginnen bouwen met elementen in triclamp... Voordeel daarvan is dat je deze verder modulair kan uitbouwen en ook verder kan gebruiken als je van ketel wijzigt. (zoals die Des ketels)
Het voordeel van een electrische geintegreerde boiler zoals de T500 is dat je makkelijk vermogen kan regelen EN bovendien met kleine hoeveelheden kan experimenteren, zoals 1L of 2L overhalen.
De stukken die je als triclamp besteld kunnen later op een meer professionele installatie, maar koop dan zeker stukken in grote diameter zoals 3" bv voor de bubble plates. Deze zijn ook van koper, dus je hebt ook het voordeel van koper. en je kan er een relfux kolom opzetten wanneer nodig om zuivere alcohol te stoken.
Zo heb je voor een klein startkapitaal toch een zeer veelzijdige setup die hybride en aanpasbaar is aan wat je die dag nodig hebt.
Grt,
N
@nopontdekking dank! Ik moest even wat termen Googlen maar volgens mij snap ik nu wat je bedoelt. Zeker interessant om modulair te bouwen, daar heb ik alleen wel een goede winkel voor nodig. Heb je een tip?
@sjanzie hoi Wouter. Mooie plannen heb je en alles begint natuurlijk met uitproberen, trial and error, om originele recepten te ontdekken. Wat je zelf lekker vind is niet altijd commercieel interessant.
Wat de technische kant van de zaak betreft moet je natuurlijk starten met de vergisting van je basisproducten, suiker, granen, mouten, fruit,... De meesten gebruiken vergisitngsemmers van 30 liter om 25 liter te vergisten. Na afhevelen en klaren vul je daar een T500 of dergelijke mee. Comemrcieel ga je daar niet ver mee geraken.
Zelf gebruik ik nu meestal 60 liter blauwe vaten voor fruit (eau de vie) en mout vergisting (whisky). Ik heb ook een 220 liter blauw vat voor het Fast Fermenting Vodka recept, wat mij betreft een succes voor neutrale alcohol. Qua volume houdt het hier wel op om te vergisten zonder koeling. De eerste dagen kan de temperatuur flink oplopen, zelfs tot net boven de 30 gr wat echt wel de limiet is voor bakkersgist. Tot hiertoe heb ik daar geen problemen mee gehad. Grotere volumes moet je echt wel een koelinichting ingebouwd hebben. Niks belet je om 10 vaten van 220 liter op een rij te zetten...
Om te gaan destilleren zal je toch meerdere ketels nodig hebben voor eerste en volgende runs. De grootste ketel op Stookwinkel is de Hector met 100 liter. Daar kan je al wat mee. Voor fijnstook heb je dan de keuze uit een waaier van ketels, afhankelijk wat je allemaal wil gaan maken.
Voor nog groter spul, tot 600 liter, kan ik je volgende website aanbevelen van een Portugese ketelbouwer.
https://www.copper-alembic.com/en/category/distilling
Daarme stap je echt wel uit de hobbysfeer en ga je de professionele toer op...
Succes
@odevie dank! Zodra ik echt productie zou willen gaan draaien ga ik op zoek naar een aparte locatie met meer ruimte en professionele apparatuur / grote volumes. Voor nu wordt het vooral, zoals je al aangeeft, trial and error. Vooral veel error waarschijnlijk ☺️
Over de temperatuur bij grote volumes vergisten had ik nog niet nagedacht, goed punt. Ik denk dat het toch een paar 30-60 liter vaten worden voor de kleinere batches.
Stel dat ik wel een 100 liter ketel zou kopen voor de ruwstook (van whisky, rum of gin bijvoorbeeld) wat is dan een handige maat voor fijnstook? 30/40 liter?
@sjanzie een ketel vul je voor 2/3 dus een 70 liter per batch, laat ons zeggen een stookwijn van 10% (optimistisch gezien). Bij de eerste stook haal je dan gemiddeld 10 - 12 liter over die je dan verdund tot een 40%. In het beste geval heb je dan een 15 liter voor de fijnstook, dus een ketel van 25 - 30 liter zou ruim volstaan. Tenzij je meerdere batches wil gaan combineren natuurlijk, dan krijg je je 100 liter ketel ook opnieuw gevuld voor de fijnstook.
Dit is gewoon ff snel uit het hoofd. Ik ga uit van een goed gemaischt graanbeslag met een begin SG van 1060, goed voor 9,40 % ABV als het volledig uitgegist is (zie tabel op pag 18 van de beginnersgids).
@odevie dank! Ik snap dat er nog verschillen in zitten maar dan snap ik de grove berekening in ieder geval, verhelderend!!
Je hebt inderdaad grootse plannen .
Zoek even op forum naar beginners shopping list .
En als je voor serieuze degelijke ketels wil kijken zou ik eerder zeggen kijk even wat Des stills bied in plaats van de grainfather en t500
@robbert Ja meer ideeen hoor, het gaat me nu vooral om de ontdekkingsreis.
Dank voor de Des Stills tip, wat een prachtige ketels hebben zij zeg! Dat vergt wel wat extra werk voor een aparte boiler en gas ipv elektra maar neem ik zeker mee in mijn overweging.
@harryd1969 wat leuk Harry! Mag ik vragen wat je er zoal in maakt & hoe je bijvoorbeeld bij whisky het eerste brouwsel maakt? Gebruik je daar dan een aparte ketel voor? Ik hou wel van mooie spullen dus ga zeker verder kijken bij Des 🤗 (al vond ik het elektrische wel praktisch, uiteindelijk wil ik natuurlijk een kwalitatief hoogwaardig eindproduct —> en een hele mooie ketel is zeker mooi meegenomen).
@sjanzie een des of een goed geconstrueerde zelfbouw of whiskey alembic heb je veel meer aan voor whiskey dan een t500. Dus zeker een overweging waard .
Whiskey is een van de meest gemaakte dranken omdat het ook een van de simpelse dranken is om te maken. Samenstelling en hout rijping maakt de typerende smaak dat is dus uitvlassen naar smaak maar in principe is het zo dat Er zijn mensen die er tegenop zien of het moeilijker maken dan het is .
Maar Het is zeker een goede oefening voor de stap naar de meer gecompliceerde.
(Een t500 is meer voor wat alcohol maken en wat mengen en roeren met essences.)
@robbert ik volg je helemaal! Ook met koken ben ik juist op zoek naar authenticiteit dus hier ga ik zeker in mee. Een paar zakjes bij elkaar gooien ben ik niet zo van gecharmeerd…
Wat zou je advies daarnaast zijn voor het mashen? Het lijkt me erg handig om een elektrisch keteltje te hebben waar je de temperatuur van kan regelen, zeker omdat je bij sommige dranken 3-4 verschillende temperaturen nodig hebt gedurende een x tijdsduur.
Dank weer voor je waardevolle input! Wat fijn om iemand met zoveel kennis en ervaring hier te hebben 🤗
@sjanzie Aangezien je de mogelijkheid overweegt om dit op commerciële basis uit te voeren kun je het beste beginnen met het balanceren van alles, wat ik hiermee bedoel is het volgende;
- Je gaat een bepaalde hoeveelheid maischen, die hoeveelheid (boven de 50 a 100 liter) kan betekenen dat het nodig om een elektrische ketel te overwegen. Met de hand, grote pan en gasbrander, is mogelijk tot een 50 a 100 liter maar daarboven wordt het al snel onpraktisch.
- De destillatieketel moet je aanpassen op het volume dat je gaat maischen, hou een richtlijn aan van 2/3e vulling van de destilleerketel als richtlijn. Je houdt ongeveer 1/3e over aan volume na de de eerste overhaal. Met name bij de eerste overhaal is kopruimte handig voor het schuimen wat de gefermenteerde wort kan doen, dat kan stevig zijn.
- Bij de 2e overhaal zit je ofwel aan een kleinere ketel, of je verzamelt meerdere batches om tegelijkertijd te destilleren zodat je weer rond de 2/3e vulling uitkomt, ga je te hoog zitten krijg je minder scheiding, te lage vulling maakt het sturen van het proces moeilijker.
Het makkelijkste werkt om vanuit achteren naar voren te werken, maak een aanname van de hoeveelheid product wat je wilt maken en kies de destilleerketel en brouwketel (in welke vorm dan ook) zodat je makkelijk kunt werken.
Elektrisch of met gasgestuurd heeft beide voor en nadelen, vanwege het grote volume is de daling van de temperatuur per tijd relatief beperkt en je mag best 1 a 2 graden fluctueren tijdens het brouwen, p.H. sturing komt wat kritischer eigenlijk.
@alchemist dank! Met name aan het begin wil ik eigenlijk meer en kleinere batches maken waarbij ik alles heel gedetailleerd in een Excelsheetje bijhoud. Dit heeft als voordeel dat het (als beginner) een redelijk betaalbaar experiment is en je snel kan bijsturen (behalve tijdens het rijpen natuurlijk).
Als simpel sommetje: stel dat ik 5 liter eindproduct wil hebben a 40%, dan is dat 20 liter a 10% maar dan mis ik nog de berekening van de voorloop en kop/staart, wat er in de ketel achterblijft etc aan bezinksel en water. Andersom geredeneerd: als ik een 35 liter keteltje heb en daar Max 23-25 liter wash in gooi dan zou 5 liter wel (ongeveer) haalbaar moeten zijn toch?
Sorry, ben echt nog een leek maar kan wel goed rekenen zodra ik het eenmaal snap 😬
@sjanzie Ondanks het feit dat ik ook een fan ben om het in quasi modellen te gooien, gaat met name in het begin met wisselende samenstellingen van je stort (type mout of graan), de hoeveelheid die je kunt extraheren aan vergistbare suikers tijdens het brouwen, hoe goed en hoe ver de vergisting gaat lopen flink invloed hebben op je hoeveelheid eindproduct. Ook heeft de manier waarop de vergisting verloopt en het beoogde eindproduct invloed op waar je de scheidingen gaat maken, stop je vroeg in de naloop dan wordt de hoeveelheid eindproduct lager, stop je laat in de naloop dan kun je ongewenste smaken in je eindproduct krijgen, dat is iets waar je mee moet gaan spelen om inzicht te krijgen.
Ik mik meestal rond een S.G. waarde van 1.060 tot 1.070, 8 a 9,4 % opbrengst aan alcohol, iets wat ook in de industrie een redelijk normaal percentage van de wash is.
Ikzelf red met 20 liter vergisten een opbrengst tussen de 1,5 en 2 nog iets liter van iets meer dan 40%. Meestal rond de 42 a 46%.
De lagere opbrengsten hebben te maken met verminderde extractie tijdens het brouwen, lager zetmeelgehalte van sommige granen, wat foutjes in de zelfgekweekte gist (lees teveel melkzuurbacterien bij de start van de vergisting).
Mijn opbrengst is doorgaans (overeenkomstig Alchemist) na twee keer overhalen ca. 10% aan volume van de beginhoeveelheid op drinksterkte qua alc. percentage (45%)
@alchemist oh dat is wel vrij weinig, maar dan heb je dus wel een mooi gebalanceerd eindproduct? Wel een mooie vuistregel, ongeveer 10% van waar je mee begint!
@sjanzie Haha, het is wat anders dan suiker vergisten, in de industrie worden iets hogere rendementen van 12 a 15% gehaald maar ja je komt laag uit.
Gebalanceerd is afhankelijk van een aantal dingen, net als bij koken hebben de ingredienten en manier van verwerken invloed op de smaak van het eindproduct. Ga je een zachte whisky maken en deze op sterk aanwezig hout rijpen, dan raakt het weer in onbalans. Een idee van naar wat soort whisky je op zoekt bent helpt wel met wat keuzes te maken qua stort, gist, hout etc.
@alchemist ja ik begrijp het hoor, lijkt heel simpel maar juist de balans vinden is moeilijk en erg leuk (als het eenmaal lukt) 😀
@sjanzie Ja, ikzelf heb redelijk wat rondgezworven (en doe dat misschien nog steeds). Wat ik nu zou aanbevelen is een ietwat meer systematische aanpak om het geheel te leren, het zal niet de meest uitmuntende whisky opleveren vanaf het begin maar je moet niet vergeten dat je een aantal dingen onder de knie moet krijgen.
- Start met het gebruik van gerstemout, het levert een aantal zaken die bijdragen aan een makkelijke verwerking, diastatisch vermogen (enzymen die zetmeel omzetten naar uiteindelijk suikers), andere enzymen die eiwitten reduceren naar aminozuren, filterend vermogen vanuit de kafjes, voorkoken niet nodig, zijn zacht dus schroten het makkelijkst. Je hebt destilleerders mout, pilsmout, pale ale mout die hiervoor geschikt zijn in bepaalde mate, niet alles levert de smaken van geroosterd brood etc. op.
- Zorg voor een goede schrootmolen of koop het mout geschroot, ik meen tegenwoordig dat brouwmout.nl dat nog doet. Zoek even op waar je op moet letten qua maalgraad, gebroken korrels, geen meel.
- Pak een bekende goede gist die goed doorvergist, voorbeelden zijn Red Star DaDY (indien die nog te krijgen is hier), Fermentis Safspirit M-1, Fermentis SafSpirit USW-6, Mangrove Jack's M44 West Coast. De focus ligt iets meer bij deze op opbrengst en makkelijkere vergistingen dan wat exoten.
- Kies een vast maischschema om mee te beginnen, bijvoorbeeld 15 minuten op 50 a 55 graden (met p.H. correctie), 60 minuten op 67 graden en 20 minuten op 72 graden. Zoek even op wat de jodiumproef doet en indien nog zetmeel aanwezig, langer op 72 graden (meet om de 20 minuten).
- Zoek op wat een hydrometer doet om de S.G. waarde voor, tijdens en na de vergisting te meten, hint: kunt theoretisch alcoholgehalte berekenen daarmee.
- Klaren van het gefermenteerde goedje overslaan, houdt meer CO2 vast en heeft spuwen tot gevolg in de meeste gevallen.
- Bij het destilleren, eerste overhaal totdat het alcoholpercentage zo goed als 0% is van hetgeen wat uit de ketel komt. Bij graanvergistingen kan het raadzaam zijn om een oude vochtige lap om de helm van de ketel te doen, en deze vochtig te houden, om het spuwen te verminderen, anderzijds de vloeistof verwarmen tot 55 graden en de CO2 eruit slaan, het gebruik van sla olie of anti-foam agent (laatste zijn de meningen over verdeeld) om schuimvorming te verminderen.
- Bij de tweede overhaal, kies een begin- en eindpunt, laat het maken van cuts voor wat het is, de smaak van whisky veranderd zoveel dat het eigenlijk een onzinnig principe is.
- Verdeel het eindproduct over meerdere flessen, verdun tot een 45 a 48% en gebruik per fles verschillende houtsoorten. Je krijgt beter een idee wat bevalt op die manier maar ook wordt de invloed van hout op het eindproduct wat inzichtelijker.
Geef het de tijd, tijd is een onmisbaar belangrijk ingredient voor whisky.
@alchemist super! Ik ga dit natuurlijk één op één toepassen binnenkort! Het zal aan het begin zeker wennen zijn maar met zoveel kennis, ervaring en tips kom ik er wel 🤗💪🏽
@sjanzie wanneer je gaat maischen moet je een ketel hebben waarbij je zowel in verhogen en temperen van themperaturen snelle reactie hebt . Electrisch is traag daarin. Je moet uitgaan dat je per liter eindproduct 4 liter + 3,6 kilo granen mout gebruikt dus je zal al gauw op een groteren inhoud dan 30 liter uitkomen. Wanneer je boven 120 liter komt is een roer mechanische handig .
Simpele brouwketels als grainfather zijn leuk maar pomp en filteren wil wel problemen geven en je verliest gauw gang van zaken uit oog als je alles per app of dergelijke besturingen doet . En het is storings gevoeliger.
Ik werk al 40 jaar met pan en brander thuis en heb ook anders en elders wel met grotere ketels wat ervaring. Zoals gezegd een roerwerkje is dan handig. In dit filmpje zie je hoe simpel het eigenlijk is .
Ik gebruik regelmatig zoals filmpje pannen en vaak ook 2 Pannen tegelijk. Wat tijd van maïschen betreft maakt het geen verschil met brouw machines . Opwarmen gaat wel veel sneller.
Dingen als aanbranden komt alleen voor als je onzorgvuldig of slordig werkt
@robbert haha ja ziet er super uit zeg, ga ze morgenavond even rustig bekijken. Jij hebt wel serieuze spullen natuurlijk! Hoeveel maak je ongeveer per jaar?
@sjanzie thuis niet zo veel meer . Zit geen uitdaging meer in . ( Mannen als alchemist weten mijn " Nivea " van product .
Ik hou wat voorraad op pijl .
Ik heb jaren geleden bij. Destileerderijen geklust waar 800 gallon in ketel ging . Dus wel beetje ervaring .
( Ik doe nu af en toe wat freelance)
Dus thuis nu en dan wat tijd vullen maar niet echt veel fanatiek meer
@robbert je "Nivea" smaakt in ieder geval beter dan de Nivea die in de supermarkt verkocht wordt 😉
@alchemist supermarkt spul als famous grouse. ,johnny walker en Glenfiddich is toch ook badwater . Dus dat is ook niet moeilijk . Of zeg ik nu iets raars ?
@robbert haha, het ging zich om de spelfout die je gemaakt had, het merk van zalfjes en deodorant "Nivea".
Maar je weet van graan inderdaad iets heel plezierigs te maken om te nuttigen.
@alchemist ik zie nu ook ja . Auto invullen en autocorrectie van telefoon is klote.
Ik ben wat te gehaast
@robbert ja die ellende drink ik ook niet hoor, sowieso een beetje een knappe single malt dan. Jammer alleen dat ze echt lekkerder worden als ze ouder zijn, wat ook een prijsopdrijvend effect heeft.. met rum ligt de sweet spot meer rond de 10-20 jaar waardoor het vaker betaalbaarder is. Sommige rum wordt zelfs minder lekker, of ze hebben gewoon slechte keuzes gemaakt in de lagering 😁
@robbert dat zijn wel serieuze hoeveelheden zeg! Kan ik ook ergens iets kopen wat jij hebt gemaakt?
Je mag best eens langskomen om te proeven maar ik verkoop niets van wat ik thuis maak. .
@robbert waar woon je ongeveer? Als ik een beetje up and running ben lijkt me dat wel erg leuk! Neem ik natuurlijk zelf ook iets mee 🤗
@sjanzie tuurlijk, afhankelijk van de ketel kan dat zowel elektrisch als met gas brander. Ik heb voor mijn ketel gekozen met een gasbrander omdat ik anders met een behoorlijk zware electriciteitsaansluiting zat.
ik zelf stook met deze vooral rum, whisky en gin. Zou hem met extra platen ook gaan testen om neutraal te gaan stoken, maar toch aparte ketel ( 50 liter ) gekocht ( wel elektrische verwarming ) met een aantal platen en een packed kolom voor neutrale alcohol.
basis is goede ingrediënten gebruiken, eigenlijk is dat de basis van alles. En goede spullen helpen daarbij natuurlijk ook altijd.
De linker ketel heb ik erbij voor neutraal.
harry
@harryd1969 wauw dat is een beste toren! Ik ga morgen maar even verder met mijn huiswerk over destillatie apparatuur want ik heb naast een heleboel nuttige informatie en antwoorden ook weer wat vragen 😀
@harryd1969 ja dat is een goede vraag. Zelf heb ik wel genoeg krachtstroom maar even kijken of de plek waar ik het neer wil zetten dat ook heeft.
@sjanzie nou dat vooral en dan ben je ook gebonden aan die plek. Deze ketel gaat mee naar Hongarije. En de ketel boven houd ik in Nederland. Harry